Periodizatsie-a literaturãljei armãnescã

Periodizatsia a literaturãljei armãneascã s-prubã s-hiba adratã di multsã autori (nai ma bunã periodizatsia s-aflã la Steryiu Diamandi tu articulu a lui Literatura armãnescã). Ta s-hibã adratã literaturã pi unã limbã lipseashce s-hibã umplute cama multu conditsiuri, sh-protã conditsia siyurã cã easte conditsia a sentimentului natsional shi limba adratã. Nai ma mare momentu tu lunjinã a literaturãljei armãneascã easte periodlu ali Moscopole, tsi u-bãgã semnulu a literaturãljei armãneascã ti-etã. Moscopole ãlj-dide a Armãnjlor tipoyrafia cu tsi Armãnjlji puturã s-le aibã vivliile a lor. Ma tsi s-fãtse di ninte? Siyurã cã lipseashce s-avea unã traditsia tu literaturãljei di ninte-a lushciui period. Ti mare jale, tu lume pãnã tora nu s-adrã unã institutsia cai va s-ira finansatã di vãrnu s-u xitãxescã aistu lucru, sh-ashi nu avem date ti atsea. Aoatse u-dãm prezentatsia a propunire-a periodizatsiiljei ali literatura armãnescã tsi dupu noi sh-dupu standardile lipseashce s-hibã tinjisitã.

Perioadã di ninte Moscopole

Cama multu ghiuvusits tu articlu: Literatura armãneascã-a periodlui di ninte Moscopole

Easte perioadã di tu formare-a limbãljei armãnescã (di ninte-a yineariljei a Turtsãlor) cãndu ira scriatã cu cama multe alfavituri (nai cama multu cu alfavita gãrtsescã, depoia cu yineare-a Vãryãrlor shi alfavita slavicã.)

Perioadã ali Moscopole

Di fãtseare-a Moscopoliljei (tu seculu XIV) pãnã destructsia-a lui di parte al Ali-Pãshelu tu seculu XVIII. Aistu period di amalãmã didea unã bunã bazã ti developare a literaturãljei armãneascã cu cama multe tradutsiuri. Idhyia ashi shi di idhyia ispete, nu avem multe documente armase dupu destructsia a Moscopoliljei ma ãndao cãrtsã cai armasirã di ninte. Iara ti-hãrao avem shi documente alante cai armasirã shi cai zburãscu ti perioada cu tsi iara putem s-avem informatsia ti aistã perioadã.

Perioadã dupu Moscopole

Easte perioadã cai yine dupu arãspãndire-a Armãnjlor tu multile staturi-a Balcanlui. Ti aistã perioadã lipseashce s-u prezentãm shi situatsia a limbãljei armãnescã, chischinetsãljei tsi ira disrupatã di parte-a limbãljei rumãnescã.

Literatura modernã

Easte perioada tsi yine dupu cãdeare-a Comunizmolui tu Balcanlu cãndu Armãnlji ahurhirã iara s-dishceaptã cu tsi ahurhi nãolu period a limbãljei sh-a culturãljei armãneascã. Siyura cã perioadã-aistã nu bitiseashce shi nica easte.